فن کویل چیست ؟
در ساختمان ها و مکان هایی مانند آن، برای تهویه هوا و دستیابی به هوایی مطبوع، کنترل دمای محیط و داشتن محیطی با هوای مناسب از یک سیستم تهویه ای به نام فن کویل استفاده میشود. فن کویل سیستمی بسیار مناسب و کاربردی است که از اجزای مختلفی تشکیل شده و با کارکردی مناسب به شما کمک میکند تا به این هدف دست یابید؛ به صورت کلی این فن با آب (سرد یا گرم) پر میشود و سپس این فن طبق هوای محیط کار کرده، و هوا را سرد یا گرم میکند.
در ادامه به بررسی کامل نحوه کارکرد این فن، انواع آنها، مزایا و معایب و همچنین بررسی و خرید آن میپردازیم.
نحوه کار فن کویل
همانطور که گفته شد، فن کویل ها به صورت کلی با آب کار میکنند؛ در واقع این فن ها با استفاده از آب به عنوان عامل سرمایش یا گرمایش، دمای محیط را تنظیم میکنند و نحوه کارکرد آنها به صورت جزئی به این گونه است.
آب سرد یا گرم:
این فن ها از یک دیگ بخار استفاده کرده و آب گرم را از آن عبور میدهند و به کویل وارد میکنند تا در نهایت محیط گرم شود.
برای سرمایش فن کویل ها از یک چیلر استفاده کرده و آب سرد را به کویل منتقل میکنند تا در نهایت محیط سرد شود.
عبور هوا:
در این مورد، پس از روشن شدن فن دستگاه، هوا از محیط افراد به داخل فن کویل کشیده میشود و هوای وارد شده از روی کویل که با اب پر شده است عبور میکند و محیط طبق نیاز سرد یا گرم خواهد شد.
تبادل حرارتی:
در مرحله بعد هوا بعد از تماس با کویل، گرما یا سرما را از ان گرفته، اگر اب داخل کویل گرم باشد، هوا گرم و اگر سرد باشد هوا سرد میشود.
توزیع هوا:
در این مرحله پس از مشخص شدن و سرد و گرم شدن، هوا از طریق دریچه های خروجی به محیط باز خواهد گشت و در نهایت دمای اتاق تنظیم میشود.
کنترل دما:
در برخی فن ها ترموستاتی طراحی شده است که به کاربر این امکان را میدهد تا دمای محیط را تنظیم کند و آن را به پایداری برساند.
سیستم چند گانه:
برخی از فن کویل ها از سیستم چند گانه ساخته شده اند که به کاربر این امکان را میدهند تا دما را در هر منطقه تنظیم کنند. به این ترتیب، فن کویل‌ها با استفاده از یک سیستم ساده و کارآمد می‌توانند هوای مطبوعی را در فضاهای مختلف ایجاد کنند.
اجزای تشکیل دهنده فن کویل
فن کویل‌ها از چندین جزء اصلی تشکیل شده‌اند که هر یک نقش خاصی در عملکرد سیستم دارند.
در ادامه به تمامی اجزا اشاره کرده و آنها را مورد بررسی قرار میدهیم.
1. کویل:
کویل گرمایش/سرمایش: این قسمت شامل لوله‌هایی است که آب گرم یا سرد از آنها عبور میکند. حرارت آب به هوا منتقل میشود یا بالعکس.
2. فن:
فن وظیفه دارد هوای محیط را از روی کویل عبور دهد. معمولاً از نوع فن‌های سانتریفوژ یا محوری است که میتواند سرعت آن تنظیم شود.
3. بدنه:
بدنه یا قاب فن کویل معمولاً از ورق فلزی یا پلاستیکی ساخته شده و شامل عایق حرارتی است تا از اتلاف انرژی جلوگیری کند.
4. دریچه‌های ورودی و خروجی هوا:
این دریچه‌ها وظیفه ورود هوا به داخل فن کویل و خروج هوا به محیط را بر عهده دارند. بعضی مدل‌ها دارای دریچه‌های قابل تنظیم برای کنترل بهتر جریان هوا هستند
5. ترموستات:
ترموستات نقش حسگر دما را دارد و تنظیمات دما را بر اساس نیاز کاربر انجام میدهد. میتواند خودکار یا دستی باشد.
6. پمپ درین:
در برخی از مدل‌ها، پمپی وجود دارد که آب مربوط به احتمال وجود رطوبت یا تراکم را خارج میکند.
7. فیلتر هوا:
فیلترها برای جلوگیری از ورود گرد و غبار و ذرات معلق به داخل فن کویل استفاده می‌شوند و نیاز به نظافت یا تعویض دارند.
8. مدار برقی:
شامل سیم‌کشی و قطعات الکتریکی است که کنترل کارکرد فن، پمپ و ترموستات را انجام میدهد.
9. عایق صوتی:
برخی فن کویل‌ها دارای عایق صوتی هستند تا نویز ناشی از عملکرد فن و جریان هوا کاهش یابد.
این اجزاء باهم همکاری میکنند تا فن کویل به عنوان یک سیستم تهویه مطبوع کارآمد عمل کند.
تجهیزات جانبی فن کویل
تجهیزات جانبی فن کویل‌ها می‌توانند به بهبود عملکرد، افزایش کارایی و راحتی در استفاده از سیستم کمک کنند. برخی از این تجهیزات شامل موارد زیر است:
1. کنترلرهای هوشمند:
این کنترلرها به کاربران این امکان را میدهند که از راه دور بر سیستم نظارت کنند و دما و زمان‌بندی‌های کارکرد فن کویل را تنظیم نمایند.
2. دریچه‌های تنظیم هوای ورودی و خروجی:
این دریچه‌ها به کنترل جریان هوای ورودی و خروجی کمک میکنند و می‌توانند به طور دستی یا اتوماتیک تنظیم شوند.
3. فیلترهای هوا:
فیلترها برای تمیز نگه‌داشتن هوای ورودی و جلوگیری از ورود گرد و غبار و آلاینده‌ها به داخل فن کویل استفاده می‌شوند. برخی فیلترها قابل شستشو هستند و برخی دیگر باید تعویض شوند.
4. عایق‌های صوتی و حرارتی:
این عایق‌ها به کاهش نویز ناشی از فن و همچنین جلوگیری از اتلاف حرارت یا سرما کمک میکنند.
5. پمپ درین:
در برخی از فن کویل‌ها، این پمپ برای خارج کردن آب متراکم شده ناشی از جریان هوای سرد استفاده میشود تا از نشتی و مشکلات آب‌گرفتگی جلوگیری شود.
6. سیستم‌های کنترل شرایط جوی:
این سیستم‌ها می‌توانند به تشخیص دما و رطوبت کمک کرده و به تنظیم خودکار فن کویل بر اساس شرایط محیطی بپردازند.
7. تاسیسات بخش تهویه:
برخی از فن کویل‌ها به سیستم‌های تهویه مرکزی متصل می‌شوند که شامل کانال‌ها و تجهیزات مرتبط با توزیع هوا در ساختمان هستند.
8. سیستم‌های کنترل دما و زمان‌بندی:
این تجهیزات به کاربران اجازه میدهد تا زمان‌های کارکرد فن کویل و دما را برنامه‌ریزی کنند و مصرف انرژی را کاهش دهند.
9. سنسورهای دما و رطوبت:
این سنسورها به سیستم کمک میکنند تا دما و رطوبت محیط را بررسی کند و بر اساس آن تنظیمات لازم را انجام دهد.
10. سیستم‌های تهویه مکانیکی یا طبیعی:
این سیستم‌ها می‌توانند به عملکرد بهتر فن کویل کمک کنند، با ایجاد جریان هوا و تهویه مناسب در فضا.
استفاده از این تجهیزات جانبی میتواند باعث افزایش کارایی، راحتی و بهره‌وری سیستم‌های فن کویل شود.
مزایا و معایب فن کویل
پس از بررسی کلی فن کویلی در این بخش به بررسی مزایا و معایب فن کویل ها خواهیم پرداخت
مزایا:
هزینه اولیه کم: به طور کلی، هزینه خرید و نصب فن کویل ها نسبت به سیستم های تهویه مطبوع مرکزی کمتر است.
کنترل دمای مستقل: هر فن کویل می تواند به طور مستقل کنترل شود، که به کاربران این امکان را می دهد تا دمای اتاق خود را به دلخواه تنظیم کنند.
نصب آسان: نصب فن کویل ها معمولاً آسان و سریع است، به خصوص در ساختمان های موجود.
اندازه جمع و جور: فن کویل ها فضای کمی را اشغال می کنند و برای فضاهای کوچک مناسب هستند.
تنوع: فن کویل ها در انواع مختلف سقفی، دیواری، زمینی و کاستی موجود هستند که امکان انتخاب مناسب ترین مدل برای هر فضا را فراهم می کند.
گرمایش و سرمایش: فن کویل ها می توانند هم برای گرمایش و هم برای سرمایش استفاده شوند، که آنها را به یک راه حل انعطاف پذیر برای تمام فصول تبدیل می کند.
امکان استفاده از انرژی های تجدیدپذیر: فن کویل ها می توانند با سیستم های گرمایش و سرمایش مبتنی بر انرژی های تجدیدپذیر مانند پمپ های حرارتی زمین گرمایی و خورشیدی ترکیب شوند.
معایب:
نیاز به نگهداری: فن کویل ها نیاز به نگهداری دوره ای مانند تمیز کردن فیلترها و کویل ها دارند.
سطح صدای بالاتر: برخی از مدل های فن کویل می توانند صدای نسبتاً بلندی تولید کنند، به خصوص در سرعت های بالا.
راندمان انرژی پایین تر نسبت به برخی سیستم ها: در مقایسه با برخی سیستم های تهویه مطبوع مرکزی، فن کویل ها ممکن است راندمان انرژی پایین تری داشته باشند.
توزیع هوا محدود: فن کویل ها معمولاً فقط می توانند هوای خنک یا گرم را در نزدیکی خود توزیع کنند، بنابراین ممکن است برای فضاهای بزرگ به چندین واحد نیاز باشد.
ظاهر: برخی از افراد ممکن است ظاهر فن کویل ها را دوست نداشته باشند، به خصوص مدل های دیواری و سقفی.
نواع فن کویل
فن کویل ها دارای انواع مختلفی هستند که هرکدام تقریبا کارایی مشابهی دارند،در واقع بیشترین تفاوت آنها در نوع استفاده و نحوه نصب آن توسط کاربر میباشد؛در ادامه به بررسی تک تک این فن کویل ها خواهیم پرداخت.
فن کویل زمینی
فن کویل زمینی یک نوع دستگاه تهویه مطبوع است که برای گرمایش و سرمایش فضاها استفاده میشود. این دستگاه معمولاً در زیر پنجره یا روی زمین نصب میشود و از یک فن برای گردش هوا از طریق یک کویل حاوی آب گرم یا سرد استفاده میکند.
درمورد فن کویل زمینی بیشتر بخوانید …
فن کویل سقفی
یکی دیگر از انواع فن کویل ها میباشد که کارایی مشابهی با دیگر نوع های این فن دارد (برای تهویه هوا و رسیدن به هوایی مطلوب استفاده میشود) اما تفاوت آن با فن کویل زمینی این است که بجای وصل شدن روی زمین، به روی سقف متصل میشود.
درمورد فن کویل سقفی بیشتر بخوانید…
فن کویل دیواری
همانطور که گفته شد فن کویل ها انواع مختلفی دارند که به دو مورد از انها اشاره کردیم، فن کویل دیواری هم نوع دیگری از فن کویل است، کارایی آن دقیقا مشابه بقیه نوع های این فن است، اما همانطور که از اسمش پیداست، به دیوار متصل میشود.
درمورد فن کویل دیواری بیشتر بخوانید…
فن کویل کانالی
فن کویل کانالی نوعی سیستم تهویه مطبوعه که از یک فن و یک کویل (مبدل حرارتی) تشکیل شده و برای سرمایش و گرمایش هوا در فضاهای مختلف استفاده میشه. تفاوت اصلی فن کویل کانالی با فن کویل‌های معمولی (مثل دیواری یا سقفی) در اینه که به جای اینکه مستقیماً هوا رو به داخل فضا بدمه، هوا رو از طریق کانال‌های هوا توزیع می‌کنه.
درمورد فن کویل کانالی بیشتر بخوانید…
فن کویل کاستی
فن کویل کاستی نوعی از فن کویل‌هاست که به طور خاص برای نصب در سقف‌های کاذب طراحی شده. این دستگاه‌ها معمولاً به شکل مربع یا مستطیل هستند و در داخل سقف کاذب قرار می‌گیرند، به طوری که فقط قسمت خروجی هوا از زیر سقف دیده میشود. فن کویل‌های کاستی به دلیل ظاهر زیبا و توزیع مناسب هوا، انتخاب محبوبی برای فضاهای تجاری و اداری به حساب می‌آیند.
درمورد فن کویل کاستی بیشتر بخوانید …
فن کویل دو لوله ای
فن کویل دو لوله ای از دیگر نوع های فن کویل میباشد، این فن متشکل از دو لوله برای انتقال اب سرد و گرم میباشد و معمولا برای تهویه هوای فضاهای کوچک مانند اتاق، آپارتمان و دفتر ها استفاده میشود در ادامه به بررسی مزایا، معایب این نوع فن میپردازیم.
مزایای فن کویل دو لوله ای
از مزایای این فن میتوان به نصب آسان، هزینه کم و کنترل دما اشاره کرد چرا که این فن قابلیت نصب نسبتا آسان، هزینه خرید پایین و قابلیت کنترل جداگانه دما در هر فضا را دارد.
معایب فن کویل دو لوله ای
این فن علاوه بر مزایایی که گفته شد، معایبی مانند راندمان پایین، عدم امکان سرمایش و گرمایش همزمان و نگهداری نسبتا سخت را نیز دارد که میتواند برای بعضی از کاربران دچار مشکل شود و دردسر ساز باشد.
فن کویل چهار لوله ای
فن کویل چهار لوله ای نوعی فن کویل است که از دو کویل مجزا استفاده می کند: یک کویل برای آب سرد و یک کویل برای آب گرم. این امکان را می دهد که فن کویل هم گرمایش و هم سرمایش را به طور همزمان ارائه دهد، که آن را برای مناطقی با نوسانات دمایی فصلی ایده آل می کند. در اینجا برخی از مزایای فن کویل های چهار لوله ای آورده شده است:
راحتی: فن کویل های چهار لوله ای می توانند گرمایش و سرمایش را در صورت نیاز فراهم کنند و اطمینان حاصل کنند که اتاق همیشه در دمای راحت است.
انعطاف پذیری: فن کویل های چهار لوله ای را می توان برای گرم کردن یا خنک کردن مناطق خاص از یک ساختمان استفاده کرد، و آنها را به گزینه ای انعطاف پذیر برای ساختمان هایی با نیازهای مختلف گرمایش و سرمایش تبدیل می کند.
بهره وری انرژی: فن کویل های چهار لوله ای می توانند انرژی کارآمدتر از سایر سیستم های گرمایش و سرمایش باشند زیرا فقط در صورت نیاز از انرژی برای گرم کردن یا خنک کردن یک فضا استفاده می کنند.
سخن پایانی
در این مقاله به بررسی کلی فن کویل ها، انواع آنها، مزایا و معایب و کاربرد آنها پرداختیم
انتخاب فن کویل به عنوان سیستم تهویه مطبوع، تصمیمی است که باید با در نظر گرفتن دقیق نیازها، بودجه و محدودیت‌های فضای مورد نظر شما انجام شود. با ارزیابی مزایا و معایب، و همچنین بررسی انواع مختلف فن کویل موجود در بازار، می‌توانید بهترین گزینه را برای ایجاد یک محیط راحت و دلپذیر انتخاب کنید.
